Volgens mij stond het gepland op een donderdagochtend. Ik had me goed voorbereid maar was toch behoorlijk zenuwachtig. Voelde me helemaal niet meer comfortabel bij deze activiteit en begon inmiddels ook een beetje te twijfelen aan mijn eigen idee. Het had me goed idee geleken tot die ochtend. Mijn stage begeleidster had gevraagd wat ik ging doen tijdens de les die ik geven zou en ik had haar mijn plan verteld. “En dat ga je met een poppenkastpop doen?” had ze gevraagd “waarom moet er een pop bij dan?” Het had best een beetje idioot geklonken toen ik zei dat ik die pop zelf had gemaakt en uit wilde proberen of ik er iets mee kon buiten de poppenkast. Ik vond haar opgetrokken wenkbrauw veelzeggend en haar antwoord niet heel enthousiast “nou, misschien vinden de kinderen het wèl leuk”. Ik weet niet eens of ze dat echt zei of dat ik aan nam dat wèl leuk betekende dat zij het niets vond. Als ik de zin zo terug lees dan zou ik ze het ook anders bedoeld kunnen hebben. Ik weet het niet want ik heb het niet gevraagd destijds.
Ik had de poppenkastpop gemaakt tijdens een handvaardigheidsles op de Pabo. Het was niet mijn eerste poppenkastpop. Ik had er al verschillende gemaakt en ook dat was niet zonder reden. Tijdens mijn studie werkte ik regelmatig als clown voor een evenementenbureau. Ik was daar ooit voor gevraagd omdat ik goed kon schminken en er op korte termijn een schminkclown nodig was voor een klus in een winkelcentrum. Je kent ze vast; zo’n pipo die de hele dag kinderen schminkt en verder eigenlijk helemaal niet grappig is. Ik was niet grappig in ieder geval maar wel heel goed. Ik vond het geweldig om de kinderen op mijn krukje om te toveren tot het kunstwerkje dat ik in ze zag. Ik genoot van de blijdschap en de verbazing op hun gezicht als ze in de spiegel keken na de laatste penseelstreek. “Ja, dit ben jij, wat ben je mooi hè?”
Van schminkclown werd ik allround clown, nog steeds niet grappig maar wel inzetbaar voor verschillende klussen. Ik heb figuurballonnen gevouwen, heb massa’s gewone ballonnen opgepompt en uitgedeeld, ben levende vuilnisbak geweest op festivals, heb popcorn gebakken, suikerspinnen gedraaid, negerzoenen uitgedeeld en werd toen gevraagd om een poppenkastvoorstelling te maken. Die vraag kwam niet helemaal uit de lucht vallen, mijn baas had gezien dat ik van spelen hield en kinderen wist te boeien en vond mij de ideale clown om zijn aanbod uit te gaan breiden met poppenkastvoorstellingen. Hoewel het het begin is geweest van mijn activiteiten met handpoppen is het nooit wat geworden met het poppentheater. Ik vond het niet leuk. Begrijp me niet verkeerd, ik hou van poppentheater en ga nog steeds graag naar voorstellingen maar ik voel me niet fijn bij het werken in een poppenkast en het spelen vanuit een script. Ik hou van interactie en vind het leuk om in te spelen op de situatie. Dat was ook waarom ik mijn pop mee had genomen tijdens die bewuste stage opdracht. Ik wilde ontdekken hoe het zou zijn om zonder kast te spelen. Mijn pop heette Doki en Doki was een clowntje, ik nam aan dat een clowntje in de smaak zou vallen.
Terug naar de les ….
Ik weet niet meer wat het onderwerp was. Ik weet alleen dat ik een heel verhaal had hoe Doki bij mij terecht gekomen was. Ik had hem aangetroffen op een bankje in het park waar hij helemaal alleen zat. Hij was van een meneer bij mij in de straat geweest, ik kende die meneer een beetje en had verschillende keren met hem en Doki in het park gezeten. Maar op een dag was de meneer er niet meer, niet in het park en niet in de straat. Zijn huis was leeg en we hadden nog een hele tijd gezocht blablablablablabla…… Mijn verhaal was nog lang niet klaar maar de kleuters in de kring waren wel klaar met mijn verhaal. Die hadden na 3 tellen al besloten dat Doki geen inleiding nodig had, wat kon hun het schelen waar hij vandaan kwam, dat hij er wás, dáár ging het om en Doki bleek meer dan welkom.
Doki werd binnen een mum van tijd heel populair. Ik had hem bedacht als leuke opvulling voor een paar lessen en zou hem daarna thuis laten. Dan was mijn verhaal rondom Doki klaar. Best bizar dat ik zo vast bleef houden aan dat verhaal want Doki kwam toch mee omdat ik geen kast en vooral interactie wilde? Tja, ik nam toen nog aan dat ik wel vanuit een verhaal moest werken, niet persé een script maar wel een verhaal. De kinderen dachten er heel anders over, die verzonnen zelf een vervolg op mijn verhaal en allemaal goede redenen waarom Doki moest blijven. Zelfs mijn stage begeleidster werd enthousiast toen ze zag wat er in beweging gezet werd door Doki. Er werd een bed voor hem gemaakt (want die had hij nodig zei een kind), er werd voor hem getekend (want hij moest blijven en tekeningen helpen dan zei een kind), er werd voor hem gezongen (want anders kon hij niet slapen zei een kind) en er werden boterhammen voor hem bewaard (want hij had gezegd dat hij van pindakaas hield zei een kind). En toen hij uiteindelijk afscheid nam omdat mijn stage er op zat werden er tranen met tuiten gehuild, Doki zou enorm gemist gaan worden.
Wat ik in die korte tijd leerde van Doki
Die eerste ontmoeting van Doki met de kleuters in mijn stageklas heeft verstrekkende gevolgen gehad. Ik raakte zo gefascineerd door wat hij los maakte dat ik na die stage besloot dat ik daar dieper in wilde duiken en er mijn scriptie over wilde gaan schrijven. Doki staat aan het begin van al mijn activiteiten met handpoppen en liet me tijdens die stage ontdekken dat ik vol aannames zit die ik niet toets. Zo nam ik aan dat het nodig is om een pop met een verhaal in te leiden. Ik nam aan dat alles logisch in elkaar moest steken, dat alles rondom Doki moest kloppen, dat ik zijn stem vol moest kunnen houden, goed op zijn bewegingen moest letten en de activiteit moest sturen. Ik nam zoveel aan dat ik op die bewuste donderdagochtend, na de reactie van mijn stage begeleidster, serieus heb overwogen om hem niet te gebruiken bij die les. Wat ben ik blij dat ik het toch deed want door Doki kreeg ik toegang tot een nieuwe wereld, hij heeft me vooral prachtige ontmoetingen en hele mooie ervaringen opgeleverd.
Wat ik ook van Doki leerde is dat het kinderen helemaal niet uitmaakt of mijn technische ‘prestatie’ met de pop de top of een flop is. Dat de pop er bij is DAT maakt uit en kinderen bleken meer dan bereid me te helpen om me er comfortabeler bij te gaan voelen. Ik heb alle beginnersfouten gemaakt en stuntel nog heel regelmatig met de pop. Als je mijn filmpjes bekijkt dan zie je ook dat JaNee minstens 1 keer per filmpje niet uit haar woorden komt, de draad van het verhaal kwijt is, begint te hakkelen en meester is in het maken van kromme en rare zinnen. Stoort dat je of vind je dat juist wel grappig en aandoenlijk? Als het je stoort dan hoop ik dat je van me aanneemt dat kinderen er geen last van hebben en het juist heel herkenbaar vinden, dat het gehakkel en gestuntel geweldige gesprekken oplevert. Gesprekken die ik zelf niet met kinderen hebben kan omdat ik een volwassene ben en JaNee een pop is die voor kinderen gevoelsmatig veel dichter bij staat, veel meer vriend is dan ik ooit kan zijn en veel sneller in vertrouwen genomen wordt.
Qua verschijning liggen Doki en JaNee mijlenver uit elkaar maar qua kracht zijn ze hetzelfde. Ik heb met veel verschillende poppen gewerkt de afgelopen 25 jaar en heb zeker mijn voorkeuren maar weet ook dat je met een op je hand geschilderd gezicht, een oude sok of twee oogjes op een ijzerdraadje net zo veel effect kunt behalen. Het effect van de pop heeft niets te maken met het materiaal waar hij van gemaakt is maar met de magie en de overtuigingskracht die jij hem als bespeler mee kunt geven. Overtuigingskracht en weten wat je wilt doen is bij de handpop die gebruikt wordt als hulpmiddel veel belangrijker gebleken dan de techniek van het spelen.
Ik wil je tot slot nog iets laten zien wat ik ook van Doki leerde, nl. dat ik er helemaal niet toe doe wanneer ik met een pop speel. Voor dit filmpje heb ik JaNee een rode clownneus gegeven (zo leuk dat dat allemaal past ook) om te laten zien waar kinderen naar kijken. Alle aandacht gaat uit naar JaNee. Het is dus helemaal niet nodig om je sabbel te maken over hoe je er bij zit met een pop op schoot of hoe dat over komt, er is geen kind die daar op let. Da’s best een fijne gedachte vind ik, jij niet?
https://www.facebook.com/wonderbaarlijkespiegels/videos/487469848739089/
Wil je mijn volgende berichten ook graag ontvangen? Voeg jezelf dan toe aan mijn mailinglijst, je ontvangt alle berichten automatisch in je mailbox.
Comments are closed.