Help, een handpop! Welke kies ik en hoe begin ik?

De handpop en het jonge kind zijn een gouden combinatie en de handpop is een medium dat niet alleen binnen het onderwijs maar ook binnen de kinderopvang en de BSO grote meerwaarde kan hebben om het contact met kinderen te vergroten en/of te verdiepen. Toch blijkt het werken met een handpop in de praktijk tegen te vallen en blijkt de handpop een medium wat letterlijk handen en voeten moet krijgen om er ook daadwerkelijk doelen mee te bereiken. In dit blog wil ik een aantal concrete tips geven rondom het kiezen, introduceren en inhoud geven van een handpop die zullen leiden tot meer interactie met de kinderen.

Wat is een goede handpop voor de kinderopvang?

Handpoppen zijn te verkrijgen in soorten en maten en dat heeft niet alleen met smaak en prijs te maken maar zeker ook met de toepassing van de handpop en de doelgroep waarvoor de pop ingezet gaat worden. Wanneer jemet hele jonge kinderen (0 – 3 jaar) werkt is de keuze voor bijvoorbeeld een menselijke handpop niet altijd een gelukkige keuze, een menspop heeft aanwezige ogen en is vaak net zo groot of nog groter dan het kind zelf en dat kan enorm afschrikken. Wanneer je toch graag met een menspop wilt gaan werken bij jonge kinderen kies dan voor een menspop met bruine ogen, die blijken voor jonge kinderen minder bedreigend te zijn dan blauwe- of groene ogen. Voor kinderen vanaf 3 jaar is een menspop een goede keuze; een menspop is de meest breed inzetbare handpop omdat hij kan doen, denken en voelen zoals het kind dat ook doet.

Een ander, zeer geschikt, type handpop is de dierpop, voor hele jonge kinderen zijn deze ook een wat veiligere keuze. Dierpoppen zijn herkenbaar voor kinderen, roepen vaak direct een beeld op en je kunt ze zelf makkelijk invullen door gebruik te maken van de kenmerken die een dier heeft (hoe ziet hij eruit, waar leeft hij, welke eigenschappen heeft hij en wat eet hij?) Dierpoppen zijn verkrijgbaar in veel verschillende hoedanigheden dus er is altijd een dier te vinden wat jou en de kinderen zal aanspreken. Dat de pop je zelf ook aanspreekt, is belangrijk, jij moet er ten slotte mee gaan werken en dat gaat makkelijk met een pop die je zelf leuk vindt of waar je gelijk veel associaties bij hebt. Pas op voor dierpoppen die makkelijk geassocieerd kunnen worden met herrie, drukte of bepaalde gedragingen zoals apen en papegaaien.

Een derde type handpop wat heel bruikbaar is, is de sokpop. Een sokpop is eenvoudig in gebruik omdat er maar 1 hand voor nodig is, is een relatief goedkoop soort handpop, maar heeft wel een belangrijk voordeel ten opzichte van bijvoorbeeld een poppenkast: de sokpop heeft een beweegbare mond en dat blijkt kinderen in de praktijk erg aan te spreken. De sokpop is vaak een hele goede pop om uit te proberen of het werken met een pop bij je past want wat iedereen ook zegt over de meerwaarde van het werken met handpoppen, als jij je niet prettig voelt bij een handpop of er helemaal niets mee heeft, dan houdt het op. Een beetje enthousiast kunnen worden over een handpop is een voorwaarde om ermee te kunnen gaan werken.

Vraag je bij het kiezen van een handpop dus niet alleen af of hij kinderen aan zal spreken, maar ook of je er zelf een beetje blij van wordt, dat laatste is minstens zo belangrijk.

Het introduceren van de pop in de groep

Het introduceren van de pop is een belangrijk moment, het is het moment waarop de kinderen kennis gaan maken met de pop en jij, vaak voor het eerst, echt met de pop tevoorschijn komt. Dat is hartstikke spannend, vooral als er ook nog één of meer volwassenen bij aanwezig zijn. Elk begin is moeilijk en dat is bij het werken met een pop niet anders maar er zijn wel manieren om die start wat makkelijker te maken en wat beter beslagen ten tonele te verschijnen.

Ik geef je hier een aantal tips:

• Denk voordat je de pop bij de kinderen gaat introduceren na over wie de pop is: geef hem een naam, bedenk waar hij woont, bij wie hij woont, wat hij leuk vindt, wat hij fijn vindt, etc. Zorg dus dat je al een ‘verhaaltje’ klaar hebt en jouw pop antwoorden kunt laten geven op vragen.
• Bedenk dat het niet erg is wanneer jouw pop geen antwoord kan geven op alle vragen en ook mag zeggen: “dat weet ik niet.”
• Maak bij het bedenken van het verhaal rondom en over de pop gebruik van gegevens die je makkelijk kunt onthouden omdat ze dicht bij jezelf liggen, je kunt jouw eigen woonomgeving, jouw eigen huisdieren, jouw eigen kinderen, jouw eigen vakanties en jouw eigen hobby’s gebruiken bij het invullen van het karakter van de handpop.
• Laat de pop vanaf het eerste moment praten vanuit de ik-vorm, dat maakt hem sterker, breder en geloofwaardiger dan een pop waar in de hij-vorm over gepraat wordt.
• Bedenk dat de meeste kinderen het heel leuk vinden wanneer er een pop bij komt en de aanwezigheid belangrijker vinden dan de fouten die je als beginner vast gaat maken. Bedenk dat die fouten er gewoon bij horen en dat je bezig bent met iets wat je op den duur net zo leuk gaat vinden als de kinderen.

Een aantal praktische tips met betrekking tot het introduceren in een groep:

• Laat de pop bij een eerste kennismaking vooral kijken, weinig praten en zorg dat het rood van zijn/haar mond niet te aanwezig is. Een open mond roept vaak op tot schreeuwen en angst en beiden zijn niet fijn voor jou of het kind.
• Kijk altijd over het hoofd van de pop heen naar het kind, alleen dan weet je wat de pop bij het kind losmaakt.
• Ga een kind niet overtuigen dat een pop niet eng is, wanneer een kind bang is moet je de pop wegdraaien en weghalen bij het kind. Het kind geeft vaak zelf wel aan wanneer het contact wil maken met de pop.
• Bedenk dat een rustige pop die weinig praat bij een eerste kennismaking minder bedreigend is dan een druk bewegende en druk pratende pop.
• Trap niet in de valkuil om van de pop een lolbroek te maken want de eerste indruk die de pop op de kinderen maakt is vaak bepalend voor het vervolg, je zit vast niet te wachten op de situatie dat kinderen helemaal dol worden wanneer de pop verschijnt. Kies voor een rustige introductie.
• Bedenk dat een introductie eigenlijk niets meer is dan een kennismaking van iemand met een onbekende die hij nog nooit eerder gezien heeft, het hoeft niet lang te duren en ook niet ingewikkeld gemaakt te worden. Kies voor de eenvoud want dat werkt vaak veel beter.

Werken met een handpop is niet moeilijk, het is vooral een kwestie van het aan gaan, over die drempel heen stappen en alle beren die je op de weg tegen denkt te komen even parkeren. Het is de enige manier om er achter te komen dat werken met een handpop niet alleen voor kinderen erg leuk is, maar dat het je echt een betere opvoeder gaat maken omdat je veel meer van kinderen gaat begrijpen. Nog meer? Kan dat? Ja, dat kan….probeer het, maar uit en je zult er achter komen dat ik gelijk heb. Je hebt dit blog en deze website al gevonden dus mocht je toch tegen dingen aanlopen dan zijn wij er om je verder te helpen.