Moet je kijken, dit is een boomstam. Ja, wij hebben nu wat boomstammen in onze tuin, daar gaan we mee bouwen. Ja, en die boomstammen dat waren vroeger bomen hè, ja met takken en met blaadjes en die stonden in het bos en toen zijn ze omgekapt. Ja, dat doen ze, sterke mannen die kappen bomen om als er teveel bomen in het bos komen, ja, dan doen ze omdat de bomen anders niet genoeg licht krijgen en als ze niet genoeg licht krijgen kunnen ze niet goed groeien en dan halen ze soms wat bomen weg, ja die kappen ze dan om want anders gaat de boom niet weg hè. Een boom is veel groot, die kan je niet als een plantje een ander plekkie geven hè, nee, dat lukt vaak niet en dan wordt ie dus omgekapt. En dan wordt de boom weer gebruikt om hout van te maken voor in de tuin ofzo, ja, palen en planken, dat kan hè van een boom. En wij hebben ook een paar boomstammen nu in onze tuin, ja. En daar gaan we geen planken van maken maar die laten we gewoon boomstam, ja, ik vind boomstammen mooi dus daarom gaan we in onze tuin gewoon met boomstammen bouwen.
We hebben hele lange boomstammen maar ook wat korte, ja, daar gaan we een trap van maken zegt Helen. Hier heb ik een korte en moet je kijken wat ik daar zie, ik zie allemaal rondjes in de boom, ja, niet op de boom maar IN de boom, ja, in de stam, die heb ik nog nooit gezien dus ik wil wel weten wat dat is hè, die zie je niet als de boom nog groeit maar nu is het een boomstam en nu zie ik het wel, die rondjes. Dus ik heb dat aan Helen gevraagd, of die wist wat dat zijn, die rondjes. En Helen zegt dat dat jaarringen zijn, dat elke boom jaarringen heb. Jaarringen? Wat zijn dat dan? En toen zei ze dat de rondjes in de boom jaarringen heten en dat je als je die gaat tellen weet hoe oud de boom is, dat elke boom er elk jaar een ring bij krijgt. Ze liet me ook een plaatje zien, kijk deze:
Ja, en die ring krijgt ie niet als ie jarig is maar die groeit het hele jaar, ja, de boom wordt elk jaar dikker zegt ze, die maakt er elk jaar een beetje hout bij en als hij niet genoeg water heeft of heel erg heen en weer zwiept door de wind dan krijgt ie ook scheuren aan de buitenkant, ja, die kan je ook zien hè in mijn stam? Dat zijn die streepjes die aan de buitenkant beginnen en dan naar binnen gaan. Ja, dat het lijkt of er in de boom is gezaagd, maar dat is dus niet zo, er is niet gezaagd, het komt van de wind en omdat de boom dorst had, dan krijgt ie barstjes en scheurtjes en spleetjes. Heb ik ook een plaatje van:
Ja, hij kan ook van die spleten in het midden hebben, zie je dat? Maar dat heb onze boom niet, nee, die heb alleen spleetjes aan de buitenkant, van de wind en van dorst dus.
Maar kan de boom dan ook kleurtjes geven aan zijn ringen? Want dat zie ik ook hè, ja, ik zie lichte stukjes en dan weer een donker randje, ja, daarom kan ik ook zien dat het rondjes zijn, omdat er ook randjes in zitten en Helen zei dat ze dat ook niet wist dus dat hebben we even opgezocht, ja, en nou weet ik hoe dat komt. Ja, wil jij dat ook weten? Nou kijk dan maar even naar dit filmpje want daar kun je alles zien over de jaarringen van de boom:
Wist jij dat? Ikke niet en nou heb ik dus alweer iets geleerd, da’s fijn hè?
