De handpop: een volwaardige co-assistent
Ik ben jouw vriendje en help je de wereld om je heen te ontdekken
Kinderen zijn meer ontspannen wanneer ze aangesproken worden door een pop, laten zichzelf in hun meest spontane vorm zien en daardoor is het in kaart brengen en diagnosticeren van een kind een stuk eenvoudiger. Kinderen laten zich makkelijk door een pop uitdagen, vertellen sneller iets tegen een pop en laten zich moeiteloos door de pop bij de hand nemen om bijvoorbeeld iets nieuws uit te proberen. Realiseer je je hoeveel kansen dat geeft? De handpop past daarom perfect binnen de kinderopvang, het onderwijs, de zorg en de hulpverlening en kan veel betekenen voor de ontwikkeling van kinderen. Eigenlijk is er geen reden om de pop niet te gebruiken.
De pop is veilig oefenmateriaal voor het kind
In de praktijk blijkt dat de handpop, ondanks dat veel methodes er eentje bij leveren, niet zo vaak wordt gebruikt als je zou verwachten als je naar zijn mogelijkheden kijkt. Als de pop gebruikt wordt, dan doet hij niet altijd een echte activiteit. Ik zie handpoppen die ingezet worden als een soort van mascotte, een pop die aan het begin van de week of een ontmoeting een keertje ‘hallo’ komt zeggen, maar verder niet in gesprek gaat met kinderen, handpoppen die een thema openen en handpoppen die tevoorschijn komen als er een specifieke activiteit op het programma staat. De kinderen herkennen hem en daarom is hij er bij, of, de kinderen weten dat als de pop er is, ze dan woordjes gaan oefenen (of hun mondjes moeten houden, of….)
Daarmee worden de mogelijkheden van een pop, maar voor een heel klein deel benut. En dat vind ik jammer. Voor mij zit de meerwaarde van de handpop vooral in het uitdagen en laten deelnemen van kinderen. De pop kan kinderen prikkelen, met plannetjes komen, spelletjes bedenken en vragen bedenken waarmee hij kinderen spelenderwijze stimuleert. Hij kan kinderen op een veilige manier laten oefenen met nieuwe vaardigheden.
Samen met de pop vinden de meeste kinderen nieuwe dingen vaak niet zo eng want de pop is een vriendje en bij een vriendje kun je lekker jezelf zijn. Een voorwerp met zoveel kansen en mogelijkheden, zou een structurele plek in je programma moeten krijgen en heeft elke dag wel aanknopingspunten voor een gesprek of activiteit, lijkt mij.
Dat gebeurt helaas op veel te weinig plekken. Op de meeste plekken ligt de pop, na een teleurstellende start, op of in de kast. Meestal komt hij daar nooit meer vandaan. Het argument wat ik daarbij vaak hoor, is dat de pop niet werkt voor deze groep of dit kind, de kinderen vinden hem niet leuk, vinden hem eng, ze worden er druk van, ze schreeuwen tegen de pop, slaan hem en uit pure noodzaak en zelfbehoud besloot de juf (leidster, coach) hem dus maar op te bergen. Ze was er ook niet echt voor gemaakt, zei ze daarbij. “Je moet dat echt wel kunnen hoor, met zo’n pop spelen! Ik ben niet zo van het toneelspelen….” Tja, als je dat lang genoeg tegen jezelf zegt, dan wordt het vanzelf een waarheid.
Als je lang genoeg tegen jezelf zegt dat je iets niet kunt, dan wordt dat een waarheid
Ik geloof, eerlijk gezegd, niet zo in het “je moet er voor gemaakt zijn- verhaal.” Dat komt doordat ik niet geloof dat het werken met een pop van talent voor toneelspelen afhangt. Ik train al 18 jaar professionals in het werken met een pop en degenen die de mooiste ervaringen met een handpop op doen, zijn zij die geraakt worden door wat er tussen het kind en de pop ontstaat. Zij die zichzelf uitdagen om door de ogen van het kind naar de pop te kijken, die uitproberen, blijven kijken naar de reactie van het kind, hun vraagstelling of invulling bijstellen en begrijpen waarom kinderen op de pop reageren. Zij raken intrinsiek gemotiveerd om de handpop te blijven gebruiken. Eventuele ongemakken of het jezelf moeten overwinnen, worden daarbij op de koop toe genomen omdat de winst uiteindelijk groter blijkt dan de investering.
Het idee dat een pop veel techniek nodig heeft, blijkt een hardnekkig idee in het hoofd van menig volwassene. Kinderen hebben er weinig last van als het spel niet helemaal perfect is want de interesse van het kind in de pop gaat niet over techniek, maar over de hoop te maken te hebben met een gelijke, met een vriendje. Vriendschap is iets wat ontstaat door ervaringen die je met elkaar op doet, door interesses waar je je jezelf in herkent, door leuke dingen die je samen kunt doen, door het ontbreken van verwachtingen, door nieuwsgierig te zijn naar de ander, door jezelf kunnen zijn bij de ander, door niet afgewezen te worden als je iets fout doet, etc.
Een pop als hulpmiddel draait niet om techniek maar om contact willen maken
Wanneer je de pop gaat bekijken vanuit zijn waarde voor het kind en je gaat richten op de relatie die hij met de pop op wil bouwen, dan wordt het een stuk haalbaarder om de pop te gaan gebruiken en blijken alle vaardigheden die jij als juf nodig hebt om de pop te bespelen veel makkelijker aan te leren te zijn. Vooral omdat je door een andere bril naar de pop gaat kijken, het gaat niet meer om de vermeende prestatie van het toneelspelen, maar om de dynamiek van het intermenselijk contact vorm te geven. Daar hebben we allemaal wel ervaring mee, daar voelen we ons vaak een stuk comfortabeler bij.
Dus als je ergens in een vergeten kast, op zolder, in een vuilniszak een handpop vindt, maakt niet uit hoe die er uit ziet of wel type het is, pak hem dan weer eens op. Gun jezelf de kans van een hernieuwde kennismaking. Neem hem niet gelijk mee naar kinderen, maar neem de tijd om hem te bekijken vanuit zijn rol als vriendje. Ga er niet gelijk allerlei doelen en activiteiten op plakken (dat is een recept voor grote teleurstellingen) maar probeer eens of je hem kunt zien zoals kinderen hem zien: iemand waar je een relatie mee op wilt bouwen, waar je bevriend mee wilt zijn. Probeer het gewoon eens uit, met wat je net gelezen hebt in je achterhoofd. De pop weggeven of op Marktplaats zetten kan altijd nog. Gun jezelf de kans op een nieuwe ervaring met de handpop. Het zou wel eens de mooiste ervaring die je jezelf als professional, èn de kinderen waarmee je werkt, kunt geven.
Wil je meer weten? Stuur me een mail of volg me een poosje, dan ontdek je vanzelf wat je met een handpop wilt en of je het de moeite waard vind om eventueel een cursus te volgen.
Dank je wel voor het lezen en tot een volgend blog.
Comments are closed.